واکنش فعالان اقتصادی به ادغام وزارت صنایع و معادن و بازرگانی

واکنش فعالان اقتصادی به ادغام وزارت صنایع و معادن و بازرگانی

نساجی نیوز: اظهار نظر علی اکبر محرابیان، محمد نهاوندیان، یحیی آل اسحاق، حمید حسینی، محمدحسین فلاح، ابوالفتح نیکنام و علیرضا حائری در خصوص ادغام وزارت صنایع و معادن و بازرگانی.

به گزارش «نساجی نیوز» به نقل از جهان صنعت، دو روز پس از اعلام خبر ادغام وزارت صنایع و معادن با وزارت بازرگانی به علی اکبر محرابیان وزیر صنایع و معادن عنوان کرد باید رییس‌جمهور و دولت را در ماموریت‌های مهمی که پیش رو دارد‌ کمک کنیم وی گفت که باید کمک کنیم تا ادغام به بهترین وجه ممکن اجرا شود و در این زمینه هر چه از دوست رسد نیکوست.
علی‌اکبر محرابیان گفت: نباید دولت را در شرایط حساس منطقه و جهان تنها بگذاریم و درگیر مسایل حاشیه‌ای کنیم و همه باید کمک نماییم تا طرح‌هایی مانند ادغام به بهترین وجه ممکن اجرا شود.
محرابیان با اشاره به اینکه یقین دارم نظر رییس جمهوری حمایت از تولید و صنعت و معدن است‌ از مدیران ارشد صنعت و معدن خواست برای جبران خلاء‌های ناشی از ادغام دو وزارتخانه از این پس تلاش مضاعف داشته باشند و اجازه ندهند حرف‌های حاشیه‌ای انگیزه آنان را در تلاش و کوشش برای افزایش تولید سست کند.
وی افزود: ادغام به نفع کشور و دو وزارتخانه است و اطمینان دارم آقای رییس جمهور در این ادغام اهتمام ویژه به بخش تولید و صنعت و معدن داشته و خواهند داشت.

محرابیان گفت: با ادغام، هیچ تغییری در سیاست‌های کلان وزارت صنایع و معادن ایجاد نمی‌شود و من هر کجا باشم سرباز کوچک صنعت و معدن باقی خواهم ماند و برای اعتلای تولید تلاش خواهم کرد.
به گفته وی، سیاست‌های وزارت صنایع تابعی از سیاست‌های کلان کشور است و همه مدیران باید تلاش کنند برنامه‌های مصوب و سیاست‌های دولت با شتاب بیشتری در صنعت و معدن عملیاتی شود.
محرابیان اظهار داشت: موفقیت کشور مدیون تلاش بدنه کارشناسی وزارت صنایع و معادن است و اطمینان دارم مدیران صنعت و معدن با درایت و تلاشی که دارند اهداف دولت در طرح ادغام را با قوت عملیاتی خواهند کرد. محرابیان از همه مدیران صنعت و معدن خواست با مدیران مجری طرح ادغام نهایت همکاری را داشته باشند که این به نفع صنعت و معدن است.
اما بالاخره با دستور رییس‌جمهور و مصوبه دولت، تعداد وزارتخانه‌های کشور از 21 به 17 وزارتخانه کاهش یافت و بر این اساس، ادغام وزارت صنایع در وزارت بازرگانی که آرزوی دیرینه بسیاری از خبرگان حوزه صنعت و تجارت بود، محقق شد اما ذی‌نفعان ادغام هم در این میان نظراتی دارند.

نگاه باید عالمانه باشد

در این میان محمد نهاوندیان می‌گوید: در ادغام باید دید هدف چیست، یعنی مشخص کرد که آیا هدف به طور محتوایی انطباق سیاست‌های تجاری کشور با سیاست‌های صنعتی است یا موضوع دیگری دنبال می‌شود.
رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: دولت باید بیش از هر اقدامی در موضوع ادغام مشخص کند که آیا بر اساس مطالعات عالمانه در اقتصاد ایران به این موضوع رسیده که در آن صورت، باید یک تصویر روشن از اینکه حمایت از صنایع داخلی چگونه قابل جمع با رقابت جهانی است ارایه دهد.
وی تصریح کرد: شرایط کنونی به وضوح مشخص می‌کند که کشور هنوز در مورد سیاست تجاری و صنعتی و ارتباط بین این دو هنوز به یک تصویر روشن نرسیده است که جمع این دو ساختمان به هم و کنار هم قرار گرفتن این دو تشکیلات عریض و طویل چه فایده‌ای برای ما داشته باشد.
نهاوندیان معتقد است که باید در سیاست‌های اقتصادی هماهنگ عمل کرد و نگاهی واحد بر مبنای بررسی‌های عادلانه که پرتو‌افکن بر تمامی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی است، داشت که البته لازمه این کار ثبات مدیریت و رساندن پیام اعتماد به بخش‌خصوصی است.
تصویب ادغام چهار وزارتخانه در هیات دولت به دنبال مصوبه سال گذشته مجلس شورای اسلامی مبنی بر تبدیل وزارتخانه‌های موجود دولت به 17 وزارتخانه اتخاذ شده و هم‌اکنون چهار وزارتخانه در هم ادغام شده است.

تولید صادرات‌گرا محور ادغام‌

همچنین یحیی آل‌اسحاق نیز در این رابطه گفت: ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی یکی از گام‌های اساسی در راه اصلاح ساختار اقتصادی کشور است و با توجه به اینکه مجموعه فعالیت‌های این دو وزارتخانه به صورت زنجیره‌ای به هم متصل است و بسیاری از کشورهای دنیا نیز‌ تجربه موفق این ادغام را داشته‌اند، به نظر می‌رسد که کار مثبتی در حال انجام است. در این میان اگر درست عمل شود، این ادغام آثار و برکات فراوانی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: وزارت صنایع و معادن مسوولیت بخش تولید کشور را به عهده داشته که خطوط قبل و بعد از آن بستگی به وزارت بازرگانی دارد، وزارت بازرگانی نیز با مسایل مرتبط با حوزه تولید به منظور تنظیم بازار دست و پنجه‌نرم می‌کند.
رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه به دلایل متعددی این ادغام امری مطلوب به نظر می‌رسد، تاکید کرد: با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با تولید و صادرات که باید تولید صادرات‌محور باشد، استراتژی در این ادغام نیز باید بر این اساس شکل گیرد که البته نقطه نظرات ایشان ضرورت کار را بیشتر می‌کند. وی ادامه داد: اگر قرار باشد میان تولید و صادرات رابطه تنگاتنگی برقرار شود، وزارت بازرگانی که مسوولیت صادرات و وزارت صنایع که مسوولیت تولید را به عهده دارد باید در یک فضا کار کنند و این مقدمات می‌گوید که ادغام این دو وزارتخانه کار درستی است.‌به اعتقاد رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، برای موفقیت ادغام دو وزارتخانه یادشده لازم است واحدها و شرکت‌های وابسته به این دو وزارتخانه از آنها جدا شده‌ چراکه اگر قرار باشد سازمان‌های تابعه دو وزارتخانه سر جای خود باقی بمانند‌ به طور قطع با یک وزیر کنترل آنها سخت خواهد بود‌ بنابراین باید تا جایی که امکان دارد برون‌سپاری فعالیت‌ها صورت گیرد.
وزیر اسبق بازرگانی خاطر‌نشان کرد: ادغام باید به گونه‌ای صورت گیرد که وزارتخانه جدید به جای انجام وظایف تصدی‌گری، وظایف حاکمیتی را به عهده گیرد‌ به این معنا که سیاست‌گذاری، نظارت، کنترل، پشتیبانی و هدایت در این چارچوب از سوی وزارتخانه جدید انجام شود.
‌آل‌اسحاق نمونه عملی ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع را اتاق بازرگانی و صنایع و معادن دانست و گفت: مسایل صنعتی و بازرگانی در این نهاد به خوبی مورد پیگیری قرار می‌گیرد.

تولید محور است یا تجارت؟

حمید حسینی، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در این زمینه می‌گوید: اصولا دولت‌ها اعم از نوع دولت و نگرش حاکم بر آن‌ دو وظیفه اصلی توسعه و حمایت از مصرف‌کننده یا رفاه جامعه را برعهده دارند. در ساختار فعلی کشور جهت توسعه که لازمه آن حمایت از تولید و اشتغال است، در وزارتخانه‌های صنایع، تعاون، راه و نفت پیگیری می‌شود‌ ولی بحث حمایت از مصرف‌کنندگان و رفاه جامعه‌ به عهده وزارت بازرگانی است.
وی افزود: اگر دولت‌ها تنها وظیفه توسعه را به عهده داشتند، لزومی به واردات و تنظیم بازار و نهایتا حضور وزارت بازرگانی وجود نداشت‌ ولی اکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه دولت‌ها تامین نیاز داخلی و رفاه جامعه است‌ بنابراین در راستای توسعه و اشتغال و حمایت از مصرف‌کنندگان و رفاه جامعه، وزارت تجارت و صنایع شکل خواهد گرفت که ضمن کاهش حجم دولت و کارکنان آن، امکان واگذاری بسیاری از تصدی‌گری‌های وزارت صنایع و بازرگانی فراهم خواهد شد.
به اعتقاد حسینی، بعضی سازمان‌ها نظیر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت شهرک‌های صنعتی و سازمان توسعه تجارت به سازمان‌های توسعه‌ای تبدیل خواهند شد؛ ضمن اینکه بقیه وظایف در ساختار جدید سازمان‌دهی خواهد شد.‌وی اظهار داشت: بحث اینکه در وزارتخانه جدید آیا تولید باید محور باشد یا تجارت و اینکه کدام یک از وزارتخانه‌ها باید در وزارتخانه دیگر ادغام شود، مورد مناقشه است‌ ولی به طور قطع وزارتخانه جدید باید یک وزارتخانه چابک و کارآمد باشد و ضمن توسعه تولید و تجارت بر مبنای زنجیره ارزش باید نگاه خود را معطوف به تولید صادرات محور کند.

پتروشیمی، یک سازمان توسعه‌ای‌

عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: اگر چه تولید در کشور مسایل فراوانی دارد‌ اما در عرصه تجارت نیز ما کاستی‌های فراوانی داریم و نتوانستیم از این پتانسیل کشور استفاده کنیم‌ بنابراین وزیر جدید باید قادر باشد ضمن سامان دادن تولید در راستای طرح تحول اقتصادی، سیستم توزیع کشور را ساماندهی کند و قاچاق را که یکی از معضلات عمده بخش تولید و تجارت کشور به شمار می‌آید، کنترل کند.
به گفته حسینی، این وزارتخانه قادر است با تنظیم سیاست ارزی، تعرفه‌ای، تجاری کشور و با یک برنامه‌ریزی بلند مدت، میزان واردات و صادرات کشور را متعادل کند و با پیگیری یک استراتژی توسعه متناسب با مزیت‌های نسبی و نیازهای کشور، اشتغال و تلفیق بخش معدنی و انرژی ایران را به کارخانه تولید خاورمیانه در زمینه پتروشیمی برق، فولاد، آلومینیوم، مس، سرب، سیمان، گچ و آهک و شیشه تبدیل کند. در این راستا شایسته است بخش پتروشیمی از وزارت نفت تفکیک و به عنوان یک سازمان توسعه‌ای به وزارتخانه جدید ملحق شود.

رابطه تنگاتنگ تولید و صادرات

همچنین محمدحسین فلاح، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز گفت: در راستای ادغام باید هماهنگی لازم میان سیاست‌های وزارت بازرگانی و صنایع به عمل آید و شرایط به نحوی پیش رود که امنیت سرمایه‌گذاران در بخش صنعت تامین شود.
وی افزود: در سال‌های گذشته، همواره سیاست‌های وارداتی کشور، بدنه تولید و صنعت را نشانه رفته است و به نظر می‌رسد با این ادغام باید صنعت و تولید کشور را محور قرار داد و تجارت را با آن هماهنگ کرد.
به گفته فلاح، اگر قرار بر این باشد تا ادغام موفق شود، باید ارتباط تنگاتنگی میان تولید و صادرات برقرار شود، وزارت بازرگانی نیز مسوولیت صادرات و وزارت صنایع و معادن که مسوولیت تولید را به عهده دارد، باید تولید صادرات‌محور باشد.
به هرحال به نظر می‌رسد که در کارگروه‌های ادغام باید ذی‌نفعان و نظرات آنها را نیز در نظر گرفت و حتی اجازه داد که آنها نیز سهمی در تعیین اساسنامه وزارتخانه جدید داشته باشند.

احتمال نام‌گذاری وزارتخانه‌جدید صنایع و بازرگانی به وزارت اقتصاد

در عین حال عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به مصوبه اخیر هیات دولت در مورد ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی‌ گفت: بحث‌هایی مبنی بر نام‌گذاری وزارتخانه جدید به نام وزارت اقتصاد و تغییر نام وزارت امور اقتصادی و دارایی فعلی مطرح است.
ابوالفتح نیکنام اظهار داشت: در صورت انتخاب نام وزارت اقتصاد برای وزارتخانه جدید حاصل از ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی، نام وزارت امور‌اقتصادی و دارایی نیز تغییر و کوتاه‌تر خواهد شد.
وی با بیان اینکه موضوع ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی بارها در کمیسیون صنایع مطرح شده و مورد تاکید قرار گرفته است، ادامه داد: در صورت اجرایی شدن این مساله، جایگاه بازرگانی در قالب یک معاونت و جایگاه صنایع نیز در قالب یک معاونت قرار خواهد گرفت.
نیکنام در پاسخ به این سوال که طبق مصوبه اخیر هیات دولت، وزارت صنایع در بازرگانی ادغام خواهد شد و آیا این اقدام به ضرر بخش صنعت نخواهد بود، گفت: مساله مهم، ادغام دو وزارتخانه است که از این طریق هر دو بخش تولید و بازرگانی تقویت خواهند شد.
وی ادامه داد: با تشکیل وزارتخانه جدید‌ محصولاتی تولید خواهد شد که امکان عرضه به مصرف‌کننده را داشته باشد و علاوه بر این‌ بخش بازرگانی و عرضه محصول نیز در زمینه تولیدات داخلی فعال‌تر خواهد شد.
عضو کمیسیون صنایع تصریح کرد: با تشکیل یک وزارتخانه جدید کمبودهای وزارت بازرگانی به برخی محصولات از طریق تولیدات داخلی تامین می‌شود و علاوه بر این‌ بازار نیز به خوبی کنترل خواهد شد.

حمایت از تولید داخل و تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع نساجی

علیرضا حائری، دبیر انجمن صنایع نساجی ایران درباره این ادغام گفت: وقتی برنامه پنجم به تصویب مجلس رسید و در آن مصوب شد تعداد وزارتخانه‎های دولت به 17 وزارت کاهش یابد، اعضای هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران موضوع ادغام دو وزارتخانه «صنایع و معادن» و «بازرگانی» را بررسی کردند.
وی افزود: آن روزها تصور می‎کردیم وزارت جدید با محوریت حمایت از تولید شکل خواهد گرفت. بنابر این ارزیابی اعضا از این ادغام مثبت بود و فکر می‎کردیم قرار است جهت‎گیری وزارت جدید به سمت افزایش تولید داخلی و صادرات این تولیدات باشد. وی خاطرنشان کرد: هنوز هم امیدواریم وزارت جدید بر مبنای حمایت از تولید داخل ایجاد شود و سیاست‎های وارداتی منطبق با نیازهای تولید داخل باشد.
وی با بیان اینکه سال 89 برای صنعت نساجی سال خوبی نبوده است، افزود: در این سال دیدیم که چگونه این صنعت با مشکل کمبود مواد اولیه (الیاف طبیعی و مصنوعی) مواجه شد. جلوگیری از ثبت سفارش ورود پنبه به کشور اقدامی بود که سبب شد صنایع نساجی کشور با کمبود پنبه مواجه شوند. در بخش الیاف مصنوعی نیز پلی‎استر و پلی‎پروپیلن در بازار نایاب شد و فعالان صنعت نساجی یا نتوانستند به آن دست یابند یا با هزار مشقت توانستند نیاز خود را به این دو کالا و کالاهای مشابه رفع کنند.
حائری گفت: امیدواریم با یکپارچه شدن وزارت «صنایع و معادن» و «بازرگانی» دیگر شاهد بروز چنین مسائلی در صنعت نساجی نباشیم. می‎توانم بگویم نگاه مثبت انجمن صنایع نساجی ایران نسبت به ادغام این دو وزارتخانه تا زمانی ادامه می‎یابد که حمایت از تولید داخل و تامین مواد اولیه این صنعت در دستور کار وزارت جدید قرار گیرد. ضمن این که وزارت جدید باید صنعت نساجی را یاری دهد تا بتواند قیمت تمام شده محصولاتش را کاهش داده و محصولات قابل رقابت با محصولات وارداتی در بازار عرضه کند.