پوشاک خارجی، ذائقه جدید ایرانی است

 پوشاک ایرانی را به اسم خارجی می‌فروشند، پوشاک تقلبی را به‌جای اصل می‌فروشند، از کیفیت پوشاک ایرانی بد می‌گویند و بازاری می‌‌سازند که جز سردرگمی و گیجی دستاوردی برای مشتریان ندارد.

مثلث ناراضی
 
تولیدکننده، فروشنده و مشتری همه در این بازار ناراضی‌اند و به نظر می‌رسد از این کسب‌وکار کسی رضایت ندارد. یک تولیدکننده در توضیح نارضایتی‌اش می‌گوید:«ما در بازار داخلی رقبای قدرتمندی داریم، سال‌هاست لباس‌های خارجی بازار را پر کرده‌اند و برای لباس‌های تولید داخل مجال و فرصتی نمانده است. به نظر می‌رسد رقابت بر سر دو مؤلفه قیمت و کیفیت است، اما این فقط ظاهر ماجراست و عملا مؤلفه‌های دیگری بر این بازار حاکم هستند.»  او در توضیح مؤلفه‌های موثر توضیح می‌دهد: «واردکنندگان پوشاک خارجی به مردم تلقین کرده‌اند که کیفیت لباس‌های ایرانی بسیار بد است، درواقع حجم وسیعی از تبلیغات علیه پوشاک ایرانی مدت‌هاست که به‌طور مستمر در جریان است، کاروان ضدتبلیغ کالاهای ایرانی مدت‌هاست که به راه افتاده و روزبه‌روز بر ضریب نفوذش افزوده می‌شود.
 
در چنین فضایی کاملا منطقی است که پوشاک ایرانی انتخاب اول مردم ما نباشد و مدام دنبال لباس‌های خارجی باشند، در بحث پوشاک خارجی هم دست‌ها بیکار ننشسته‌اند، بلکه با برجسته‌کردن کیفیت این نوع لباس‌ها مردم را برای خرید هرچه بیشتر ترغیب می‌کنند، تولیدکنندگان داخلی پوشاک به‌دلیل ضد تبلیغ برای لباس‌های ایرانی و تبلیغ برای لباس‌های خارجی عملا قافیه را باخته‌اند.»
 
به‌گفته‌ این تولیدکننده، «این کار چم و خم زیادی دارد و تولیدکنندگان علاوه بر دردسرهای تهیه مواداولیه باید نگران بازار فروش کم‌رونق و از سوی دیگر، به فکر تامین دستمزد کارکنان واحد تولیدی باشند. وقتی جنس‌ها در بازار به فروش نرسد، عملا کار تولید به بن‌بست می‌رسد.»

کمر به قتل تولید بسته‌اند
 
تولیدکنندگان لباس معتقدند واردات رسمی/قاچاق تیشه به ریشه‌شان زده و در چند سال گذشته تلاش کرده‌اند تا تهدیدهای جدی واردات بی‌رویه را به مسئولان گوشزد کنند، به اعتقاد آن‌ها، بزرگ‌ترین و قدرتمند‌ترین دشمن‌شان قاچاق پوشاک خارجی به کشور است.
مجید نامی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران اعلام کرده که سال گذشته مردم کشورمان 12 میلیارد دلار (حدود 50هزار میلیارد تومان) برای خرید پوشاک هزینه کرده‌اند که براساس برآوردهای انجام‌شده، بین 30تا 50درصد این میزان تولید داخل کشور بوده و بقیه واردات رسمی/قاچاق بوده‌است.
 
با احتساب این آمارها، از 50 هزار میلیارد تومانی که مردم برای خرید پوشاک صرف کرده‌اند، بین 15 تا 25هزار میلیارد تومان سهم تولیدکنندگان داخلی است، در خوش‌بینانه‌ترین حالت نیمی از بازار پوشاک ایران را تولیدات غیرایرانی تصاحب کرده‌اند.
 
نامی در پاسخ به این‌که میزان تولید پوشاک در کشور چقدر است گفته هیچ آماری در این زمینه وجود ندارد و فقط از صادرات 70 میلیون دلاری پوشاک در سال گذشته خبر داده که کشورهای افغانستان، عراق، کشورهای آسیای میانه مشتریان اصلی این کالا بوده‌اند.این عضو اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک نسبت به نتیجه اجرای «دستورالعمل نحوه صدور گواهی فعالیت نمایندگان و شعب شرکت‌های خارجی عرضه‌کننده پوشاک در ایران» بسیار امیدوار است و این اقدام وزارت صنعت، معدن و تجارت را گام مهمی برای کنترل و محدودکردن ورود بی‌رویه پوشاک به کشور می‌داند. به گفته‌ او، اجرای این دستورالعمل سبب خواهد شد واردات پوشاک ثبت شود و علاوه بر این، محل فروش این کالاها نیز مشخص و فعالیت نمایندگان و شعب خارجی عرضه‌کننده پوشاک در کشور نیز ساماندهی و شفاف خواهد شد.
 
این دستورالعمل سال گذشته ابلاغ شده و هم‌اکنون در حال اجراست.

صادرکنندگان موفق
 
در برابر تولیدکنندگانی که از مشکلات گلایه دارند و فضای بازار داخلی را خیلی تنگ و نامناسب می‌دانند تولیدکنندگانی هم هستند که سال‌هاست محصولات‌شان را به خارج از کشور صادر می‌کنند و با این‌که معمولا از میزان صادرات‌شان در رسانه‌ها گزارشی منتشر نمی‌شود، فعالیت‌شان به‌صورت مستمر ادامه دارد.
 
زیروتن، هاکوپیان و رولان ازجمله تولیدکنندگانی هستند که محصولات‌شان را صادر می‌کنند و محصولات‌شان در بازار داخلی هم مشتریان خاص خود را دارد.
 
تطبیق کیفیت تولیدات با نیاز بازارهای خارجی، مهم‌ترین عامل در موفقیت این نوع کسب‌وکار است، درواقع پوشاکی قابلیت عرضه در بازارهای خارج از کشور را دارد که بتواند استانداردهای موردنظر بازارهای دیگر را تامین کند، در غیر این صورت، حضور در بازارهای خارجی دشوار و تقریبا ناممکن است.

پوشاک به روایت آمار
تعداد واحدهای صنعتی در حوزه نساجی و پوشاک 9هزار و800 واحد است که در این واحدها 280 هزار نفر با سرمایه‌گذاری 9 هزار میلیارد تومانی فعال هستند که 12درصد کل اشتغال صنعت کشور را دارند و میزان سرمایه‌گذاری در این بخش معادل 5درصد کل صنعت ایران است.
افسانه محرابی، مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت، با اعلام این آمار بیان کرده که در حال حاضر 310هزار تن پوشاک در کشور تولید می‌شود که با برنامه‌ریزی‌های وزارتخانه قرار است این میزان تا سال 1401 با سرمایه‌گذاری 6هزار میلیارد تومانی، افزایش 200هزار تنی به 510هزار تن برسد.
 
این مقام مسئول ارزش تولیدات این واحدها را بیان نکرده و در این آمار تولید پوشاک و نساجی از هم جدا نشده‌اند و هنوز معلوم نیست در بخش پوشاک (تبدیل پارچه به لباس) صرف‌نظر از نساجی (تولید نخ و پارچه) چند نفر با چه ارزشی به کار مشغول هستند.

واردات چمدانی
 
بخشی از آن‌چه به‌عنوان قاچاق پوشاک خارجی به کشور عنوان می‌شود، از عملکرد افرادی حاصل شده که با هدف کسب درآمد با سفر به کشورهای هم‌مرز مانند ترکیه و امارات به خرید پوشاک و فروش آن در داخل کشور اقدام می‌کنند. این نوع واردات / قاچاق که به واردات چمدانی معروف شده، درواقع طی سال‌های گذشته به کسب‌وکار و منبع درآمد گروهی از مردم شده است.
 
یکی از افرادی که سال‌هاست از ترکیه با همین روش لباس وارد می‌کند درباره نوع و نحوه فعالیتش می‌گوید:«به ترکیه سفر و از همان‌جا خرید می‌کنم و خریدهایم را برای فروش به ایران می‌آورم. سال‌هاست که از این طریق توانسته‌ام مشتری‌های زیادی برای خودم دست و پا کنم.»
 
او لباس‌هایش را در حاشیه یک آرایشگاه زنانه می‌فروشد و بخشی از آرایشگاه را اجاره کرده و به کسب‌وکار مشغول است. گرچه او سعی کرده گسترش کسب‌وکارش را پنهان و فعالیتش را در حد چند چمدان و طی چند سفر به کشورهای نزدیک خلاصه کند، اما تعداد و تنوع کارهایی که برای فروش گذاشته حکایت دیگری دارد.
 
انتقال اجناس به ایران از راه‌های زمینی انجام می‌شود. از راه‌های زمینی معمولا کولبران این کار را می‌کنند و کالا را در خاک کشور همسایه تحویل می‌گیرند و در ازای دریافت مبلغی اندک در داخل مرز ایران تحویل می‌دهند.
 
ورود این کالاها در هیچ دفتری ثبت نمی‌شود. همچنان چرخه فروش آن‌ها را نیز در هیچ‌کجا ثبت نمی‌شود و وزارت اقتصاد هم هرگز نخواهد توانست از این درآمد مالیات کسب کند؛ بنابراین یک چرخه قاچاق در کشور شکل گرفته که نه‌تنها به ضرر تولیدکنندگان داخلی که به‌ضرر اقتصاد کشور تمام می‌شود.